BIM in de installatietechniek

Dé manier om sneller en eenvoudiger samen te werken

2D-CAD is decennialang de standaard in de installatietechniek; al zien we tegelijkertijd dat het steeds meer naar 3D en BIM aan het bewegen is. BIM-software is niet nieuw, het wordt anno 2019 steeds meer omarmd binnen de bouw. Toch kan BIM nog steeds niet zonder CAD, immers zijn tekeningen nog steeds een belangrijk contractueel document. Maar wat is BIM nou precies, en wat zijn de voordelen?

Wat is BIM?

BIM is een manier van werken waarbij in een Bouw Informatie Model (BIM) wordt samengewerkt door verschillende disciplines in de bouwsector. Alle betrokken partijen, bijvoorbeeld de architect, de constructeur, de installateur en de aannemer, werken samen aan één model. In essentie werken zij aan een digitale versie van het te bouwen object, een vorm van ‘prototypen’ zoals ook in de maakindustrie toegepast wordt. In dit model kan dus meteen worden gezien hoe de verschillende disciplines samen komen. Daarnaast kunnen alle vormen van informatie aan het BIM gekoppeld worden.

Waarom is BIM belangrijk?

BIM is belangrijk omdat er veel voordelen aan verbonden zijn voor alle betrokken partijen, van architect tot aan gebouweigenaar. Deze voordelen zijn niet alleen van toepassing tijdens de ontwerpfase, maar ook op de volledige levenscyclus van een gebouw. Enkele punten waarom BIM belangrijk is:

Visualisatie:
Een BIM-model geeft een realistische weergave van het bouwwerk. Dit levert niet alleen voordelen op tijdens de ontwerpfase, maar zorgt ook voor duidelijkere communicatie tussen verschillende partijen zoals een aannemer en eindgebruiker.

Change management:
Aanpassingen in de data worden automatisch doorgevoerd. Dit zorgt niet alleen voor een snellere documentatie, maar ook voor kwaliteitszekerheid. Handmatig wijzigingen doorvoeren en bijhouden zijn verleden tijd. Een BIM functioneert als een centrale bron van informatie.
Simulatie: een BIM-model bevat meer dan alleen bouwkundige gegevens. De data van alle disciplines is terug te vinden, zo ook van de installatietechniek. Het is dan ook met BIM gemakkelijker om de impact van wijzigingen in een vroegtijdig stadium te simuleren en op basis daarvan de juiste objectieve beslissingen te nemen.

Datamanagement:
Een BIM bevat ook informatie die niet visueel wordt weergegeven, bijvoorbeeld planningsinformatie. Alle gegevens kunnen gedurende het hele project toegankelijk gemaakt, gewijzigd en gecontroleerd worden. Dit is van toepassing op de hele levenscyclus van het bouwwerk.

De uitdagingen van BIM

Ondanks dat BIM al veel gebruikt wordt in de bouwsector, bestaan er nog steeds de nodige uitdagingen. Zo geeft het MKB aan dat er niet voldoende vraag is vanuit hun klanten naar BIM, waardoor een overstap overbodig lijkt. Ook is er de gedachte dat BIM niet altijd geschikt is voor projecten van het MKB, voornamelijk voor de kleine projecten. Niet alleen de aanschaf van nieuwe software telt mee in de kosten voor het overstappen naar BIM. Vaak gaat het ook nog gepaard met nieuwe investeringen in hardware, voornamelijk omdat er de afgelopen jaren niet structureel geïnvesteerd is en er nu gebruik gemaakt moet gaan worden van de nieuwste technologieën. Voor het MKB is het niet altijd duidelijk of de voordelen die BIM met zich meebrengt hier wel tegenop zullen wegen. Daarnaast dragen trainingen ook bij aan de implementatiekosten, omdat veel bedrijven niet de juiste vaardigheden in huis hebben. Desondanks deze uitdagingen biedt BIM toch vaak voldoende voordelen om de overstap te maken.

Voordelen van BIM

Vanuit een BIM is vaak de meeste informatie direct beschikbaar, zoals de bouwmaterialen, de kosten en de afmetingen. Dit zorgt ervoor dat er efficiënter gewerkt kan worden, er hoeft namelijk niet constant informatie bij verschillende personen en uit bestanden opgevraagd te worden. Ook is deze informatie beschikbaar voor alle betrokken partijen, zo kan er optimaal worden samengewerkt en ontstaat er een transparant overzicht.

De informatie uit het BIM kan op verschillende manieren worden gedeeld. De manier waarop is afhankelijk voor wie de informatie bedoeld is. Het is dan ook een misconceptie dat alle informatie altijd in één BIM hoort te zitten. Zo kan er een partij zijn die het volledige aspect model als IFC-bestand wil (bijvoorbeeld het complete ventilatiesysteem), terwijl er ook partijen zijn die genoeg hebben aan een materiaallijst in Excel. Weliswaar is dit Excel-bestand aangemaakt op basis van de informatie beschikbaar in het BIM. IFC maakt het mogelijk om transparant informatie te delen, ook wanneer er verschillende programma’s worden gebruikt om het model te openen.

Vaak wordt er gedacht dat BIM alleen geschikt is voor grote bedrijven en grote projecten, maar BIM wordt steeds relevanter voor het MKB. Het kan zelfs voor kleinere projecten een uitkomst bieden, dat bewijst Schlepers Installatietechniek, waar op een particulier perceel een extra woning met twee verdiepingen en een kleine zolder wordt bijgebouwd.

‘BIM biedt ook uitkomst op 256 m²’

Niet alleen in grote projecten, maar ook in enkelvoudige woningbouw kan BIM uitkomst bieden. Dat bewijst Schlepers Installatietechniek in Goor, waar op een particulier perceel een extra woning met...

Lees verder

Ook biedt BIM de mogelijkheid om geautomatiseerd fouten op te sporen. Dit kan middels zogenaamde clashpreventie en clashdetectie functies. Een BIM kan ook gecontroleerd worden op regels en normen, bijvoorbeeld of het ontwerp voldoet aan het bouwbesluit. Hiermee kunnen in de ontwerpfase al gemakkelijk en snel fouten worden ontdekt. Dit zorgt er voor dat projecten kunnen worden geoptimaliseerd. Zo zorgt BIM voor een verlaging van faalkosten, maar ook een versnelling van de bouwtijd en verlaging van de bouwkosten.

Dankzij BIM is er binnen een bouwproject vanaf de beginfase veel meer inzicht, waardoor je betere beslissingen kunt nemen en achteraf niet voor verrassingen komt te staan.

Alle voordelen op een rijtje:

  • Kwalitatief betere ontwerpen
  • Versnelling van de bouwtijd
  • Verlaging van de bouwkosten
  • Geen verrassingen achteraf
  • Gemakkelijker toegang tot meer informatie
  • Reductie van faalkosten
  • Ook voor kleinere projecten

BIM in de installatietechniek

BIM biedt ook veel toegevoegde waarde voor de installatietechniek. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het maken van berekeningen. Een BIM-model bevat de benodigde gegevens om snel en eenvoudig een koellast- of warmteverliesberekening te maken. Dit waren vroeger tijdrovende klussen, maar aangezien veel informatie in de ontwerpfase hergebruikt kan worden zijn dit soort berekeningen veel sneller uit te voeren. Ook biedt clashdetectie mogelijkheden voor de installatietechniek. Vaak zijn er verschillende ruimtes waar de ruimte beperkt is en veel systemen samen komen. Dankzij clashdetectie is het mogelijk om automatisch ontwerpfouten in het BIM te herkennen. Sommige softwareapplicaties bieden zelfs clashpreventie aan. Hiermee voorkom je zelfs ontwerpfouten voordat ze gemaakt worden. Een ander voordeel dat van toegevoegde waarde is voor installateurs en adviseurs zijn de materiaallijsten en de mogelijkheid om met andere partijen samen te werken aan één model. Ook is het voor de installatietechniek heel relevant dat er achteraf geen verrassingen zullen zijn. Alles wordt vooraf uitgedacht tijdens de ontwerpfase, dus bij de uitvoering zullen er minder wijzigingen of aanpassingen op locatie nodig zijn.

Overstappen naar BIM

Er zijn veel verschillende BIM-softwarepakketten op de markt, zo ook pakketten speciaal voor de installatietechniek. De meeste bekende oplossingen zijn Revit, DDScad en Stabicad LT. Bij eerst genoemde zie je vaak dat er nog een extra softwareapplicatie ‘bovenop’ gekocht wordt, omdat essentiële functies en benodigdheden missen. Als je de keuze maakt tussen softwarepakketten, is het belangrijk om te bepalen wat je verwachtingen zijn van dit pakket. Zo heb je de keus om een pakket te huren, maar kun je er ook voor kiezen om het te kopen. Daarnaast zijn er ook mogelijkheden op gebied van CAD (2D) en BIM (3D). Er zijn pakketten die voornamelijk geschikt zijn voor 3D, maar ook pakketten die zowel het traditioneel tekenen als ook BIM aanbieden waardoor de overstap minder ingrijpend is. Verder heb je ook nog de keus om een pakket aan te schaffen waar geen extra software voor nodig is om mee te werken: dit pakket is ‘standalone’. De andere mogelijkheid is een add-on, wat inhoudt dat er een extra softwareapplicatie nodig is om effectief met het pakket te werken. 

Revit

Stabicad LT

DDScad

Licentie

Huur

Huur

Koop

2D-CAD

Niet compatibel*

Compatibel

Compatibel

3D-BIM

Compatibel

Beperkt compatibel**

Compatibel

IFC certificaat

Ja

Nee

Ja


* Wordt primair ingezet voor modelleren, voor traditioneel tekenwerk wordt AutoCAD nodigvaak gebruikt

** Wijzingen in 2D worden niet automatisch gewijzigd in 3D zonder eerst handelingen uit te voeren

 


En, stap jij al over op BIM? Of twijfel je nog?

Kom in contact met één van onze CAD/BIM-experts

Erik de Gier
Erik de Gier
Gertjan Laurenssen
Gertjan Laurenssen

‘DDScad focust op de installatietechniek, dat spreekt ons enorm aan’

In Hoorn wordt volop gebouwd aan appartementencomplex TOREN. Alle E-installaties worden door Beerepoot Installatietechniek B.V. tot op detailniveau uitgewerkt in BIM. Dit is het eerste project dat...

Lees verder