‘BIM is een middel, geen doel op zich’

Aan de Ebbenhout 22-40 in Zaandam, op een steenworp afstand van het station, is onlangs de laatste hand gelegd aan een indrukwekkend transformatieproject. Waar tot medio 2016 nog een rechttoe-rechtaan kantoorgebouw stond, trekt nu een ‘neo-Zaans’ hotelgebouw met onder meer een klokgevel, halsgevel, schoudergevel, puntgevel en gedakpande hooibergtoren alle aandacht. Na de metamorfose telt het zogenaamde ZaanHotel 102 luxe hotelkamers en een keuken, ontbijtzaal, bar en lobby. Om de transformatie tot hotelgebouw mogelijk te maken, is het gebouw tot op het casco gestript, inclusief alle installaties. Bovendien is het pand uitgebreid met een extra verdieping. Het nieuwe hotel is all-electric en geklimatiseerd middels een lucht/lucht-warmtepomp.

Tekst: Lieke van Zuilekom

In opdracht van Van der Gragt Beheer b.v. voerde Bouwbedrijf Van der Gragt de transformatiewerkzaamheden uit. SDR Elektrotechniek en Bennink Klimaattechniek zijn verantwoordelijk voor respectievelijk de elektrotechnische en werktuigbouwkundige installaties. Gekozen werd om het ZaanHotel integraal in BIM te ontwerpen, waarvoor Bennink Klimaattechniek een beroep deed op de kennis en expertise van Van Duin Installatie Management.

Installatieontwerp, -tekeningen en -berekeningen

“Voor dit project hebben we onder andere de klimaat- en sanitaire installaties berekend, ontworpen en getekend, inclusief de diverse leidingtrace’s en sparingen”, vertelt Bart van Duin, directeur van Van Duin Installatie Management. “Op basis van onder meer een temperatuuroverschrijdings-/koellastberekening, een warmteverliesberekening en diverse leidingberekeningen hebben we de vermogens van de diverse installaties en dimensionering van de kanalen, leidingen en afvoeren bepaald en in het Bouw Informatie Model uitgewerkt. Voor het bekijken, analyseren, delen en managen van de diverse BIM-modellen is onder meer gebruik gemaakt van het online BIMSync platform.”

Regelmatige clashcontroles

“We hebben regelmatig clashcontroles uitgevoerd, om clashes en faalkosten tijdens de uitvoering tot een minimum te reduceren”, aldus Van Duin. “In BIMSync, maar ook rechtstreeks in de applicatie van de elektrotechnische installateur, die hier de voorkeur aan gaf. SDR Elektrotechniek heeft onze 3D-ontwerptekeningen via IFC in hun BIM-model geïmporteerd, waarna we gezamenlijk alle installaties, leidingen en sparingen hebben geanalyseerd. Op basis van de clashcontroles zijn de modellen waar nodig geoptimaliseerd, waarna met de uitvoering kon worden gestart.” In tegenstelling tot de ontwerpfase is BIM tijdens de uitvoering wat naar de achtergrond geschoven, vertelt hij. “In gevallen waar BIM echt iets toevoegt, is het model zeker gebruikt. Maar in veel andere zaken is teruggegrepen op de platte werktekeningen die uit het model zijn gegenereerd. Bijvoorbeeld voor het aanbrengen van de sparingen. De uitvoerders op de bouw, die nog onvoldoende vertrouwd waren met BIM, gaven hier de voorkeur aan.” Geen enkel probleem, volgens Van Duin. “Immers moet BIM altijd een middel zijn en geen doel op zich.”

In de toekomst zullen steeds meer bedrijven BIM omarmen, verwacht hij. “De traditionele manier van ontwerpen en bouwen zal echter nooit verdwijnen. Als ontwerpers hebben we er met BIM een mooi instrument bij gekregen, maar het zijn de handjes en hoofdjes op de bouw die er uiteindelijk mee moeten werken. En die handjes en hoofdjes zijn lang niet altijd klaar voor BIM. Aan ons de uitdaging om voor hen het best werkbare model te ontwikkelen, met altijd als doel om een optimaal gebouw te realiseren, met een optimale installatie.”

“Immers moet BIM altijd een middel zijn en geen doel op zich.”

DDScad software

Waar SDR Elektrotechniek ontwerpt, tekent en berekent in Revit, heeft Van Duin Installatie Management bewust gekozen voor de DDScad-software van Graphisoft Building Systems. “Vooral omdat we niet in het keurslijf van Revit-ontwikkelaar Autodesk wilden werken”, aldus Van Duin. “Autodesk werkt sec met Revit-eigen bestanden, terwijl DDScad een generieke database heeft en zich meer richt op de uitwisseling met IFC. Zeker richting de toekomst, waarin steeds meer fabrikanten hun productcontent in IFC beschikbaar zullen maken, biedt dit grote meerwaarde.” Ook prijst hij de helpdesk van Graphisoft Building Systems. “De ondersteuning vanuit het bedrijf is zeer goed. Vragen worden accuraat en snel beantwoord en het kennisniveau van de medewerkers is zeer hoog, wat in dit project van grote toegevoegde waarde was. Het ZaanHotel was namelijk ons eerste grote BIM-project.”

In het BIM-ontwerp heeft Van Duin Installatie Management een groot aantal basisartikelen uit de database van DDScad geïntegreerd, vertelt Van Duin. “Daarbij hebben we ook zelf artikelen aangemaakt. Bijvoorbeeld voor de sanitaire toestellen in de 102 kamers, waarvoor geen vergelijkbaar basismodel beschikbaar was. Op basis van de DWG-files én ondersteund door de DDS-helpdesk hebben we hier optimaal invulling aan kunnen geven.”

ZaanHotel 2

Inmiddels is de bouw van het ZaanHotel gereed. “Tijdens de uitvoering heeft het project lichte vertraging opgelopen, omdat de hotelexploitant een tweede kantoorgebouw aan de Ebbenhout kon aankopen”, aldus Van Duin. “Hier wordt in de toekomst ZaanHotel 2 gerealiseerd, waarin sec hotelkamers komen. Voor de overige faciliteiten kunnen de gasten in de toekomst terecht in ZaanHotel 1, dat hier tijdens de uitvoering op is aangepast. Voor ZaanHotel 2, dat binnenkort wordt aanbesteed, hebben wij al wat voorbereidend werk mogen maken, dat hopelijk in de toekomst wordt vervolgd.”


Bouwinfo

Opdrachtgever: Van der Gragt Beheer
Architect: Common Affairs
Bouwbedrijf: Bouwbedrijf Van der Gragt
E-installaties: SDR Elektrotechniek
W-installaties: Bennink Klimaattechniek
W-adviseur: Van Duin Installatie Management